ลำโพง Center สำคัญแค่ไหนในระบบ Home Theater และวิธีการเลือกซื้อ ติดตั้งแบบไหนที่ให้เสียงดีที่สุด

ลำโพงเซ็นเตอร์นั้นสำคัญไฉน? และมีวิธีการเลือกและติดตั้งอย่างไรให้ได้เสียงที่ถูกใจ?

วันนี้เรามีบทความเกี่ยวกับลำโพงที่มีความสำคัญมากๆตัวนึงในระบบ Home Theater นั่นคือ ลำโพงเซ็นเตอร์ ลำโพงที่ได้ชื่อว่าเป็นหัวใจและกุมจังหวะ การดำเนินเรื่องของหนังและภาพยนตร์เกือบทั้งเรื่อง

เมื่อ เราต่อลำโพงแชนแนลต่างๆเข้ากับ AVR หรือ Pre-Processor แล้วเสียงที่ออกจากลำโพงเซ็นเตอร์จะเป็นเสียงพูด บทสนทนาทั้งหมดในหนัง เสียงเอฟเฟคต่างๆ เช่นระเบิด เสียงเปิดประตู เสียงกระทบกัน เสียงต่อสู้ หรือเสียงเอฟเฟคเกือบทุกอย่างที่เกิดขึ้นด้านหน้าตรงๆ ยกเว้นมีการแพนเสียงไปซ้ายหรือขวา หรือไปด้านหลัง เสียงพูดหรือเสียงเอฟเฟคจึงจะเคลื่อนที่ไปยังลำโพงแชนแนลอื่นๆตามแต่ตำแหน่ง ของทิศทางของเสียงนั้นๆ  ดังนั้นเราจะเห็นว่าถ้าเป็นหนังทั่วๆไป เสียงจะออกจากลำโพงเซ็นเตอร์ซะเกือบตลอดเวลา และแทบทั้งเรื่องก็ว่าได้ ผมจึงบอกว่าลำโพงเซ็นเตอร์นี้คือหัวใจและเป็นกุมจังหวะ และเป็นตัวดำเนินเรื่องของภาพยนตร์นั่นเอง

วันนี้ผมเอาบทความวิธีการเลือกซื้อลำโพง Center และการติดตั้งมาฝาก (Credit: K.Schwin) ไปอ่านกันได้เลย

----------------------------------------------------------------------------------------

ลำโพงเซ็นเตอร์มีหลักการเลือกง่ายๆ
คือต้องยี่ห้อเดียวกับคู่หน้าเท่านั้นครับเพื่อความต่อเนื่องและเป็นเสียงเดียว กันอาจจะเลือกยี่ห้อเดียวกันแต่อาจจะเป็นรุ่นที่สูงก็ก็ได้เพราะลำโพงเซ็น เตอร์นับว่าเป็นส่วนสำคัญอันดับต้นในระบบโฮมเธียร์เตอร์ก็ว่าได้
ชื่อลำโพงก็บอกแล้วว่าอยู่ตรงกลาง
ตำแหน่งที่จัดวางของที่ถูกต้องในไดอะแกรมมาตราฐานคืออยู่ระหว่างกลางของลำโพงหน้า ซ้ายและขวา ความสูงและแนวก็ควรอยู่ระนาบเดียวกับหรือใกล้เคียงกับลำโพงคู่หน้าซ้ายขวา.

แล้วต้องไม่มีอะไรมาบดบังแนวทิศทางของเสียง ถ้าทำได้ดังกล่าวแล้วแทบจะไม่ต้องปรับมุมของลำโพงเซ็นเตอร์เลย แต่ถ้าบางบ้านวางตำ่มากๆก็อาจจะต้องปรับมุมเงยขึ้นมาบ้างเล็กน้อย แต่เวลาเซ็ทอัพผมก็พยายามไม่ปรับมุมเพื่อไม่เป็นการชี้เฉพาะเกินไปคือต้อง การให้กลมกลืนผสมเป็นเนื้อเดียวกับคู่หน้าให้มากที่สุด

แต่บางบ้านที่ผมไปเซ็ทอัพมาบางบ้านก็สามารถจัดวางได้บางบ้านก็ไม่ได้ ถึงขั้นบางซิสเต็มลำโพงเซ็นเตอร์ตัวใหญ่มากต้องวางกับพื้นเลยก็มี. แต่ด้วยวิธีการเซ็ทเสียงแบบมาตราฐานแล้วก็สามารถสามารถเซ็ทเสียงให้ถูกต้อง ได้ เสียงลำโพงเซ็นเตอร์มันไม่ได้มาจากตัวลำโพงเซ็นเตอร์อย่างเดียวครับเสียงที่ เกิดขึ้นมันต้องเป็นความสัมพันธ์ต่อเนื่องเกี่ยวกับลำโพง2chด้านหน้าด้วย ครับ มันต้องเซ็คค่าdistance ให้สัมพันธ์กันของลำโพงทั้งสามแชลนัลหน้า( ไม่ใช่ต้องเท่ากันนะครับ) แต่vol ของแต่ละแชลนัลต้องเท่ากัน เสียงที่ได้จากการเซ็ทที่ถูกต้องแล้วเสียงจะต้องลอยเกาะไปอยู่บนจอภาพ และ จะตรงตามตำแหน่งที่ตัวแสดงพูดอยู่ครับ ตัวแสดงเคลื่อนตัวอยู่ด้านซ้ายเสียงก็ตามปากตัวแสดงไปด้านซ้ายด้วย
ไม่ใช่ตัวแสดงพูดอยู่ด้านซ้ายเสียงพูดยังอยู่ที่ลำโพงเซ็นเตอร์อยู่อันนี้ไม่ใช่ล่ะครับ

----------------------------------------------------------------------------------------

ความเห็นส่วนตัวของผม
ผม มองว่าการเลือกซื้อเซ็นเตอร์ที่ดีนั้น เล่นใหญ่ได้เท่าที่งบจะเล่นได้ ยิ่งใหญ่ก็ยิ่งดี แต่ทั้งนี้ก็ต้องดูความสมดุลและควรจะพิจารณาปัจจัยหลายๆอย่างร่วมด้วย ไม่ใช่สักแต่จะเอามันเอาใหญ่ๆไว้ก่อน  ดังนี้ครับ

1. แนวเสียงที่ชอบ ลำโพงแต่ละแบรนด์แต่ละซีรี่ย์ให้แนวเสียงที่ไม่เหมือนกันแน่นอน การจะซื้อลำโพงแนวนึงแล้วคาดหวังว่าจะเอาเส้นสายหรือ accessory ไปปรับไปเปลี่ยนให้เสียงเปลี่ยนมาเป็นแนวที่เราชอบนั้นผมมองว่าไม่ตรงจุดและ สิ้นเปลือง เหมือนจับนักกล้าม มาพยายามมาเป็นนักบอล  หรือเอานักบอลมาฝักให้เป็นนักยิมนาสติก แม้จะมีพื้นฐานติดตัวมาแต่มันก็ไม่สู้ใช้ลำโพงที่ตรงตามแนวเสียงที่เราชอบ ไม่ได้

2. ดูแนวเสียงลำโพงหลัก ก็คือลำโพงคู่หน้า หรือแชนแนลอื่นๆร่วม ถ้าเป็นไปได้ใช้ยี่ห้อเดียวกัน ยิ่งซีรี่ย์เดียวกันยิ่งดี ถามว่าข้ามซีรี่ย์ได้มั๊ย ตอบเลยว่าได้ และได้แต่ไม่ดี
"ได้"ใน ที่นี้ก็คือข้ามซีรี่ย์ในแบบที่บางยี่ห้อเวลาเปลี่ยนรุ่น เปลี่ยนซีรี่ย์แต่แนวเสียงยังคงเดิม ไม่ได้เปลี่ยนไปมาก ระดับสินค้าไม่ได้สูงหรือต่ำกว่ากัน แบบนี้เล่นได้ ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ เช่น Klispch Reference II ข้ามไป Klipsch Reference Premier "ได้แต่ไม่ดี"  ในที่นี้คือเปลี่ยนรุ่นเปลี่ยนซีรี่ย์ไปใช้รุ่นอื่นที่เสียงไม่เหมือนกันเลย ข้ามซีรี่ย์ ข้ามระดับสินค้า ลำโพงบางยี่ห้อวางตำแหน่งผลิตภัณฑ์รุ่นล่างๆไว้แนวเสียงนึง อีกซีรี่ย์นึงก็ให้แนวเสียงอีกแบบนึง แบบนี้ใช้ร่วมกันรับรองว่าไม่ดีแน่นอน

3. งบประมาณ บางคนถามว่าเซ็นเตอร์ควรต้องดอกเท่ากับขนาดดอกของลำโพงคู่หน้ามั๊ย ก็ต้องตอบว่าควร แต่ถ้าใหญ่กว่าได้จะยิ่งดี ไม่ต้องกลัวว่าลำโพงเซ็นเตอร์เล่นแล้วจะใหญ่เกิน เสียงคับห้อง ล้นห้อง เล่นไปเลย เอาใหญ่ที่สุดเท่าที่งบจ่ายไหว และแอมป์ขับไหว แต่ทั้งนี้ก็เล่นให้มีลิมิต มีความพอดี ไม่ใช่คู่หน้าใช้ลำโพง Settlelite ตัวเล็กๆ แต่ใช้ลำโพงเซ็นเตอร์ขนาดใหญ่ดอก 8 นิ้ว แบบนี้ก็เกินพอดีไป

4. แอมป์ขับไหวมั๊ย  AVR, Power ที่จะใช้ขับมันเอาอยู่หรือเปล่า ไม่ใช่บอกว่ายิ่งใหญ่ยิ่งดี ก็จัดมาซะใหญ่เบิ้ม แต่ AVR ใช้แบบรุ่นเล็ก แบบนี้เสียงก็ป้อแป๋ แถมฉุดกำลังขับระบบโดยรวม เป็นภาระ AVR เสียงก็ไม่ดีด้วย เสียงของ เปลืองเงินโดยเปล่าประโยชน์  ทุกอย่างมันต้องสมดุลและพอดีกัน

5. ความสมดุลของระบบ ของห้อง ของงบประมาณ กำลังขับ และความชอบ ทุกอย่างควรมาพร้อมกัน คือขนาดห้องได้ งบมีจ่ายไหว แอมป์เราขับได้ไม่เป็นภาระ และเราก็ชอบแนวเสียงเซ็นเตอร์ตัวนั้น เสียงเข้ากันได้กับทั้งซิสเต็มหรือแบรนด์เดียวกันรุ่นเดียวกัน แบบนี้เล่นได้ เล่นไปเลย  ทุกอย่างควรมีความสมดุล และบาล้านพอเหมาะพอสม เล่นแล้วจะมีความสุข

หากมีอย่างนึงขาดอย่างนึง ก็ยังพอกล้อมแกล้มเล่นได้ หากใจมันรักหรือชอบจริงๆ แต่ถ้าถามว่าอะไรสำคัญที่สุด ก็ต้องตอบว่าสำคัญทุกอย่างพอๆกัน  แต่ที่ขาดไม่ได้ก็คืองบประมาณ หรือเงินนี่ละครับสำคัญมาเป็นอันดับต้นๆ ^_^ แม้จะมีทุกอย่างพร้อมแต่ไม่มีเงินซื้อ Center รุ่นที่อยากได้ อันนี้ก็ไม่รู้จะช่วยยังไงเหมือนกันนะครับ อิอิ