ศัพท์น่ารู้สำหรับคนรักเสียงเบสและซับวูฟเฟอร์เบื้องต้น (ฉบับมือใหม่)
8 ปีที่ผ่านมา
ศัพท์น่ารู้สำหรับคนรักเสียงเบสและซับวูฟเฟอร์เบื้องต้น (ฉบับมือใหม่)
ถ้าใครตามอ่านกระทู้ความรู้เกี่ยวกับซับวูฟเฟอร์ ทั้งในเว็บ และในกรุ๊ปต่างๆ หลายท่านอาจจะเคยอ่านเจอศัพท์หลายๆคำ แล้วงงว่ามันคืออะไรนึกภาพไม่ออก เราไปฟังก็อธิบายให้เพื่อนฟังไม่ได้ว่าเสียงที่เราชอบและอยากได้มันเรียกว่าอะไร วันนี้เรามาเริ่มต้นความรู้เกี่ยวกับคำศัพท์ และค้นหาตัวตนของการเริ่มเล่นซัพวูฟเฟอร์กันครับ
1. หัวเบส
อ่า.... เบสมีหัวด้วยเหรอ?? หลายๆท่าน รวมทั้งนักเล่นเซียนๆ รุ่นเก๋าๆจะชอบใช้คำนี้ครับ ส่วนตัวผมเรียกอีกแบบนึงครับ แต่ก็คือความหมายเดียวกัน ผมชอบเรียกว่า "เบสต้น" มากกว่า ความหมายเดียวกันนั้นแหละ เบสช่วงนี้คือเบสที่จะออกมาเป็นลูก เป็นเบสช่วงที่เราได้ยินชัดที่สุด จะได้ยินออกมาเป็นลูก อึกๆ อักๆ ปั๊กๆๆๆ ตุบๆๆๆ แบบนี้คือเบสต้น (ช่วง 50-120 Hzเป็นต้นไป)
อ่า.... เบสมีหัวด้วยเหรอ?? หลายๆท่าน รวมทั้งนักเล่นเซียนๆ รุ่นเก๋าๆจะชอบใช้คำนี้ครับ ส่วนตัวผมเรียกอีกแบบนึงครับ แต่ก็คือความหมายเดียวกัน ผมชอบเรียกว่า "เบสต้น" มากกว่า ความหมายเดียวกันนั้นแหละ เบสช่วงนี้คือเบสที่จะออกมาเป็นลูก เป็นเบสช่วงที่เราได้ยินชัดที่สุด จะได้ยินออกมาเป็นลูก อึกๆ อักๆ ปั๊กๆๆๆ ตุบๆๆๆ แบบนี้คือเบสต้น (ช่วง 50-120 Hzเป็นต้นไป)
ถ้าฉากระเบิด วินาทีแรกที่คุณได้ยินเสียงตูม นั่นคือเบสต้น ส่วนไอ้ที่แผ่ๆออกมาครืนๆๆๆๆๆๆๆ ตามหลังนั่นโปรดอ่านข้อต่อไปถ้าเบสต้นดี กระชับมาเป็นลูกเล็กๆแต่อัดแน่น เราได้ยินแล้วรู้สึกว่าจุกอก กระแทก เราก็จะเรียกว่าเบสต้นตัวนี้แน่นดี ...
ซับที่ให้เบสต้นดี ได้แก่ซับวูฟเฟอร์ตู้ปิดทั้งหลายแหล่ เช่น SVS SB, JL Exxx, JL Fxxx, ส่วนซับวูฟเฟอร์ตู้เปิดมักจะให้เบสต้นกลางๆ ไปจนถึงแทบจะไม่มีเลยขึ้นอยู่กับการออกแบบของยีห้อนั้นๆ ตัวที่ให้เบสต้นดีๆก็เช่น Klipsch R1xx, SVS PB, JBL Venue, Cerwinvega
ซับที่แผ่ๆหน่อย เบสต้นมีพอประมาณแต่ก็แผ่ด้วย ก็เช่นพวก Paradigm รุ่นล่างๆ
ซับที่เบสต้นมีน้อย แผ่อย่างเดียว ก็พวก Polk psw, Velodyn
อันนี้เท่าที่นึกออก อาจจะมีมากกว่านี้ใครอยากเสริมหรือแย้งตัวไหนก็เชิญเพิ่มเติมได้ครับ
แต่แนวเสียงพวกนี้ไม่ได้บอกว่าซับตัวไหนเสียงดี หรือตัวไหนเจ๋งกว่า บางตัวเบสต้นชัด แล้วเราไม่ชอบ แต่กลับชอบตัวอื่นก็มี มันขึ้นอยู่กับความชอบและรสนิยมในการฟังของเราเป็นหลัก
2. หางเบส
อันนี้พวกเก๋าๆจะชอบเรียกแบบนี้ ส่วนตัวผมชอบเรียกว่า "แผ่" ซับที่หางเบสเยอะๆ หรือแผ่มากๆ จะดูหนังดี เพราะมันไม่ห้วน ถ้าระเบิด ตูมแล้วหยุดเลย แน่นอนว่าหนังเรื่องนั้นมันดูไม่สนุกหรอก แต่ถ้าซับที่มันแผ่ๆ เราจะได้ยิน ตูม ครืนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนน ยาวตามออกมาอีกนิดนึง พวกนี้คือคุณสมบัติของซับที่แผ่ดีๆ
อันนี้พวกเก๋าๆจะชอบเรียกแบบนี้ ส่วนตัวผมชอบเรียกว่า "แผ่" ซับที่หางเบสเยอะๆ หรือแผ่มากๆ จะดูหนังดี เพราะมันไม่ห้วน ถ้าระเบิด ตูมแล้วหยุดเลย แน่นอนว่าหนังเรื่องนั้นมันดูไม่สนุกหรอก แต่ถ้าซับที่มันแผ่ๆ เราจะได้ยิน ตูม ครืนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนน ยาวตามออกมาอีกนิดนึง พวกนี้คือคุณสมบัติของซับที่แผ่ดีๆ
แต่ถ้าซับตัวนี้แผ่ดี แผ่ยาวไป มากไป ก็มักจะตามมาด้วยเบสต้นที่หายด้วย ไม่มีซับตัวไหนในโลกที่ทั้งแผ่และเบสต้นดีในตัวเดียวกัน (หรือมี) ส่วนใหญ่ถ้าแผ่ เบสต้นมักจะไม่ดี หรือเบสต้นดี มักจะไม่แผ่ (คล้ายๆถ้าร้อน ก็จะไม่หนาว หรือถ้าหนาวก็จะไม่ร้อนนั้นแหละ)
ซับที่แผ่ๆหน่อยก็พวก Velodyn, Rel, Polk อะไรทำนองนี้ ข้อดีของซับแผ่ก็มีหลายแบบ บางตัวแผ่แล้วเสริมย่านอื่น ฟังเพลงนุ่มนวล เพราะขึ้น บางตัวแผ่แบบแรงๆเช่น paradigm แล้วดูหนังสนุก บางตัวแผ่แบบนุ่มๆ แรงปะทะไม่ค่อยมี เช่น Polk บางตัวใช้ในห้องกว้างๆแล้วแผ่ออกมาเป็นลมฟู่ๆ แล้วซับเดินเองได้
แต่ข้อดีของซับแผ่ นอกจากจะลากหางเบสให้ยาวขึ้นแล้ว ยังเสริมบรรยากาศการฟังให้ดีขึ้น
แต่ข้อเสียคือ มันฟังเพลงเร็วๆไม่ได้เลย เพราะเบสไลน์ของเพลงมันเร็ว เบสพวกนี้มักจะตามไม่ทัน แล้วเบสออกมาเป็นพรืด หึ่งๆๆๆๆ อื่งๆๆๆๆๆ ยาวติดกัน ฟังไม่ได้เลย ต้องปิดซับ
ซับที่เสียงแผ่ๆ หาได้ทั้งในตู้ปิดและตู้เปิด ให้เลือกตามยี่ห้อและราคาได้เลย ไม่มีอะไรการันตีว่าแบบไหนดีกว่ากัน
3. เบสเสียงสะอาด มีรายละเอียด
ข้อนี้มักจะพบในซับตู้ปิด ซับที่ให้เสียงสะอาด มีรายละเอียดคือ ซับที่ให้รายละเอียดเบสต้นชัดและให้น้ำหนักเสียงได้ละเอียด คือเบสมาเบามาค่อยแค่ไหรเราก็รับรู้ได้ เบสเล็กๆน้อยๆตอดนิดตอดหน่อย เราได้ยิน เช่นเบสดัง 5 ตุ๊บ เราก็ควรจะได้ยิน 5 ตุ๊บ หนักเบาแต่ละตุ๊บควรจะรับรู้ได้ถึงน้ำหนัก เบสแบบเร็วๆ ควรจะได้ยินทุกเม็ด ทุกช๊อต เช่นหนังแอคชั่น ต่อยกันรัวๆ หรือเพลงซาวด์แทร๊กเร็วๆ ควรได้ยินเบสออกให้มันครบๆ ไม่บวมไม่เบลอ หรือเบสไปกลบย่านอื่น
ซับบางตัวเสีบงเบสบันทึกมา 5 ตุ๊บ แต่เราได้ยินรวมกันเป็น 3 ตุ๊บหรือ 1 ตุ๊บแบบนี้เรียกว่าไม่มีรายละเอียด บางตัวแผ่จนรายละเอียดหายไปหมด ได้ยินแต่เสียง ครืดๆๆๆ ครืนนนนน รวมเป็นก้อนเดียว แบบนี้เรียกเสียงไม่มีรายละเอียด
ข้อนี้หากใครชอบเบสสะอาด มีดีเทล แนะนำว่าซับตู้ปิดจะทำได้ดีกว่าซะโดยส่วนใหญ่ แต่ซับที่เสียงสะอาด มีรายละเอียดก็มักจะแลกมาด้วยเบสต้นที่ดี ไม่แผ่ และราคาแพง....
4. การตอบสนองความถี่
การดูซับว่าตอบสนองย่านไหน ให้ดูเลขตัวแรก เช่น 20 - 150 Hz เลขตัวที่สองถ้าเลขสูงแสดงว่าซับตัวนั้นมีย่านการทำงานที่กว้าง แต่ส่วนใหญ่เวลาเราดูหนังฟังเพลง เรามักจะตัดความถี่ต่ำกันแค่ 80 หรือมากกว่านี้หรือน้อยกว่าไม่มาก ไม่ค่อยมีใครตัดความถี่สูงๆ
ถ้าเลขตัวแรกลงต่ำๆ ก็แปลว่าซับตัวนั้นทำงานลงลึกได้ดี เช่น 18 Hz หรือต่ำกว่านั้น (หูเริ่มไม่ได้ยินแล้ว แต่จะมาเป็นความรู้สึกแทน)
แต่ตัวเลขความถี่ที่ตอบสนองได้ ก็แค่ตัวเลข แต่ไม่ได้บอกว่าซับตัวนั้นมันเสียงดีหรือเปล่านะครับ บางทีซับลงได้ลึก แต่เสียงห่วยก็เป็นได้
ทีนี้นอกจากดูตัวเลขตอบสนองความถี่แล้ว ยังต้องดูค่าด้วยว่ามันทำงานในย่านความดังเท่าไร บางยี่ห้อเคลมว่าลงได้ลึก 18 Hz แต่ที่ความดัง +-6 dB นั่นแปลว่าที่ความถี่นั้นมันกราฟเริ่มลาด และเบสเริ่มดังค่อยลงแล้ว เวลาดูให้ดูที่ค่ามาตรฐานคือ +-3 เป็นหลัก
5. Crossover คือการตัดความถี่
crossover หลักๆมีสองที่ คือที่ avr/pre กับที่ตัวซับเอง การทำงานของ cross ของซับจะทำงานคือเราตัดที่ตัวเลขเท่าไร่ ซับจะทำงานที่ความถี่ต่ำกว่านั้นลงไป เช่นเราตัดที่ 80 Hz ซับก็จะทำงานที่ 80 Hz ลงมาจนถึงความถี่ต่ำสุดที่ซับมันจะทำไหว
หลักการตัดความถี่นั้นมีหลายสูตร แต่ส่วนตัวผมจะตัดที่ avr เป็นหลัก เช่นอยากได้ 80 Hz ผมจะตัด avr ไปเลย 80 Hz ส่วนที่ซับผมจะตั้ง crossover สูงสุดไว้ เช่น 150 Hz เพื่อไม่ให้มันตัดซ้ำกันสองรอบ เช่นตั้งที่ avr 150 Hz แล้วมาตัดที่ซับอีกที 80 Hz
เราก็จะตั้งตัดที่ avr เป็น 80 Hz แล้วไม่ต้องตัดที่ซับอีกรอบ (ซับอาจจะตั้ง 150 Hz)
หรือบางคนก็อาจจะบอกว่าจะตัดที่ซับอีกทีดีกว่า อันนี้ก็แล้วแต่สูตร แล้วแต่ความชอบครับ ผม no comment เพราะหูผมฟังไม่ออกว่าแบบไหนมันดีกว่ากัน ใครฟังออกน่าจะเทพเลย
6. สายเส้นเดียว กับต่อสายสองเส้น แบบไหนดีกว่ากัน
สายเส้นเดียวเราเรียก LFE มักจะเจอในซับราคาไม่แพง
ส่วนซับแพงๆมันจะให้มาทั้ง lfe และ l,r และก็จะมีทั้ง rca, xlr ด้วย
ถามว่าแบบไหนดี ผมชอบ l,r ถ้าต่อแบบ l,r จะสามารถตัด crossover ที่ซับได้
แต่ถ้าต่อ lfe ความถี่ต่ำจะ bypass ส่งมาเท่าไร่ซับจะทำเท่านั้น ตัด crossover ที่ซับไม่ได้แล้ว
สาเหตุที่ผมชอบ l,r เพราะสัญญาณเบสมันแรงกว่า หนักกว่า สะใจกว่า แค่นั้น
แต่ lfe เสียงเบสจะสะอาดกว่า เพราะไม่ผ่าน crossover ของซับครับ
อันนี้แล้วแต่ชอบเลยครับว่าชอบแบบไหน ไม่มีผิดไม่มีถูก ไม่งั้นผู้ผลิตเค้าคงไม่ทำมาให้เสียบใช้ได้ทั้งสองแบบหรอกนะ
7. phase
คือการผลักเข้าผลักออกของดอกลำโพงมันจะมีเฟสอยู่ เราสามารถปรับให้มันเป็นไปในทิศทางเดียวกับลำโพงแชนแนลอื่นๆได้ หากมันหักล้างกัน เสียงเบสก็จะหาย หรือไม่กระชับบวมเบลอได้ การฟังเฟสมือใหม่มักจะฟังไม่ออก หรือซื้อซับมาใหม่ๆมาตั้งก็อาจจะฟังไม่ออก ส่วนตัวผมบางทีก็ฟังไม่ค่อยออก
คือการผลักเข้าผลักออกของดอกลำโพงมันจะมีเฟสอยู่ เราสามารถปรับให้มันเป็นไปในทิศทางเดียวกับลำโพงแชนแนลอื่นๆได้ หากมันหักล้างกัน เสียงเบสก็จะหาย หรือไม่กระชับบวมเบลอได้ การฟังเฟสมือใหม่มักจะฟังไม่ออก หรือซื้อซับมาใหม่ๆมาตั้งก็อาจจะฟังไม่ออก ส่วนตัวผมบางทีก็ฟังไม่ค่อยออก
ไม่ต้องอายถ้าจะยอมรับว่ามันฟังยาก....
8. ซับตัวเดียวกัน วางคนละห้อง หรือห้องเดียวกันคนละตำแหน่งทำไมเสียงไม่เหมือนกัน
อันนี้แน่นอนครับ แนะนำให้ศึกษาเรื่องคลื่นความถี่ต่ำ หากต้องการพื้นฐาน แนะนำให้อ่านอันนี้ครับ https://goo.gl/U5Gztw ถ้าเขียนมันจะยาวเกินไป
อันนี้แน่นอนครับ แนะนำให้ศึกษาเรื่องคลื่นความถี่ต่ำ หากต้องการพื้นฐาน แนะนำให้อ่านอันนี้ครับ https://goo.gl/U5Gztw ถ้าเขียนมันจะยาวเกินไป
ทีนี้พอจะรู้คร่าวๆถึงความรู้พื้นฐานของเสียงเบสและซับวูฟเฟอร์แล้วนะครับ ทีนี้ลุกออกจากเก้าอี้แล้วไปที่ร้านดังๆที่มีซับให้ลองเยอะๆ บอกให้เค้าเปิดซับที่ชอบ พกหนังหรือเพลงที่ฟังบ่อยๆไปเปิด แล้วลองจับสังเกตดูว่าซับตัวนั้น มันมีบุคลิกแบบไหน กระชับ เบสต้นดี แผ่ สะอาด มีรายละเอียด?
แล้วซับเสียงแบบไหนที่เราชอบ
ซับเสียงแบบไหนที่เราเกลียด
ไปลองแล้วมาเล่าให้เราฟังกันมั่งครับว่าคุณชอบแบบไหน ยิ่งเรารู้ว่าเราชอบแบบไหน และสามารถอธิบายได้ออกมาเป็นคำพูด เมื่อนั้นโอกาศในการเลือกซื้อซับและถ่ายทอดให้คนอื่นเข้าใจตรงกันในสิ่งที่เราชอบ สิ่งที่เราต้องการก็จะมากขึ้น และเมื่่อนั้นเราก็จะได้ซับที่ตรงใจกับที่เราต้องการมากยิ่งขึ้นครับ
สินค้าในตะกร้า ({{total_num}} รายการ)
ขออภัย ขณะนี้ยังไม่มีสินค้าในตะกร้า
ราคาสินค้าทั้งหมด
฿ {{price_format(total_price)}}
- ฿ {{price_format(discount.price)}}
ราคาสินค้าทั้งหมด
{{total_quantity}} ชิ้น
฿ {{price_format(after_product_price)}}
ราคาไม่รวมค่าจัดส่ง
➜ เลือกซื้อสินค้าเพิ่ม